سيليسيوم بعد از اکسيژن دومين عنصر فراوان در پوسته بيروني کره زمين محسوب شده و تقريباً در تمامي کاني ها يافت مي شود. اثر سيليسيوم
بر روي عملکرد و کيفيت محصول برنج اهميت فوق العاده اي دارد. ميزان جذب اين عنصر در برنج بيش از ساير عناصر بوده و باعث برافراشتگي برگهاي آن مي گردد. سيليس اثرات مثبتي بر روي رشد و توليد ماده خشک و ميزان فتوسنتز، عملکرد و اجزاي عملکرد گياه دارد. در گياه برنج، جذب سيليس از محاول خاک بيشتر به فرم مونوسيکليک اسيد يا ارتوسيکليک (h4sio4) است. سيليس باعث افزايش رشد رويشي و افزايش توليد ماده خشک ميشود و تعرق کوتيکولي را کاهش ميدهد و بر تعداد برگها ميافزايد. همچنين سيليس موجب افزايش تعداد پنجهها، سنبلکها و دانهها ميشود.
بررسيها نشان ميدهد که با کم شدن مقادير سيليس جذب دياکسيد کربن توسط گياه نيز کم شده و روزنهها، به مانند شرايط تنش آبي، بسته شده و فتوسنتز متوقف ميشود. آگاري و همکاران (1996) نشان دادند که در صورت کمبود سيليس، مقدار کلروفيل کم شده و در نتيجه آن فتوسنتز در گياه کاهش مييابد. ايشان دليل اين امر را به نقش سيليس در زنجيره فتوسنتزي و ممانعت از تخريب زنجيره کلروفيلي توسط سيليس ربط دادند. جهت بررسي عملکرد برنج بايد تعداد پانيکولها، تعداد دانهها، درصد رسيدگي و وزن هزار دانه مورد توجه قرار گيرند.
تحقيقات حاکي از آن است که در کمبود سيليس، تعداد پانيکولها، تعداد دانهها و درصد رسيدگي دانهها کم ميشود که در نتيجه آن عملکرد گياه با کاهش مواجه ميگردد. سيليس تعداد خوشچه در هر خوشه و تعداد دانه را بالا برده و باعث پايداري عملکرد گياه ميشود. در مجموع مصرف سيليس در گياه برنج با افزايش تعداد خوشچه در هر خوشه، درصد پر شدن دانه، درصد دانههاي رسيده و وزن هزار دانه، باعث افزايش عملکرد ميشود. بررسي حاکي از آن است که با اضافه شدن سيليس، عملکرد برنج دو برابر زماني است که اين عنصر اضافه نشده است. همچنين عملکرد دانه در سطوح مختلف سيليس 50ppm و 100ppm نسبت به شاهد افزايش مييابد.
استفاده از سيليس ميتواند باعث افزايش مقاومت به ورس و ايجاد تحمل در برابر بيماريها به ويژه بيماري بلاست (عامل اصلي كاهش شديد عملكرد ارقام زودرس برنج طارم حساس به بلاست و داراي كيفيت غذايي بالا) ميشود. سيليس به دليل افزايش مقاومت مكانيكي، حالت عمودي را به برگ و ساقه ميدهد كه موجب ميگردد درصد ورس كاهش يافته و نفوذ نور به داخل سايهانداز بوتهها افزايش يابد، لذا گياه ميتواند ميزان فتوسنتز بيشتري انجام دهد و امكان كاشت برنج در تراكمهاي بالاتر فراهم ميگردد كه نهايتاً مهمترين جزء عملكرد در برنج كه همان تعداد خوشه در مترمربع است، افزايش خواهد يافت و ميتوان ميزانم صرف كودهاي نيتروژن را جهت رسيدن به پتانسيل بالاتر توليد افزايش داد بدون اينكه باعث ايجاد ورس و يا حساسيت به بيماريها گردد.
با مصرف سيليس به اهداف زيرخواهيم رسيد.
1- كاربرد سيليس براي افزايش توليد و كاهش بيماريها
2- جلوگيري از افزايش ميزان ورس با مصرف نيتروژن بيشتر
3- جلوگيري از افزايش تويعه بيماريها با مصرف نيتروژن بيشتر